Kaspar Schwenckfeldt

Urodził się 14 sierpnia 1563 r. w Gryfowie Śląskim. Od wczesnej młodości wykazywał zainteresowanie naukami przyrodniczymi i medycznymi. Jako szesnastolatek zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lipskiego, który ukończył w stopniu bakałarza w 1582 r. Interesował się medycyną, w związku, z czym pragnął rozpocząć studia medyczne. Jednak trudna sytuacja materialna nie pozwalała na podjęcie przez Kaspara tego przedsięwzięcia. Niemniej jednak nie rezygnuje ze swoich zainteresowań podejmując praktykę u znanego medyka w Kolomarze Jakuba Weckera. Poznaje przede wszystkim wiedzę farmakologiczną, którą w przyszłości wykorzysta do sporządzania leków. Po odbyciu praktyki i zaoszczędzeniu pieniędzy na studia, postanawia studiować medycynę we Francji. W drodze na uczelnie zachorowuje na febrę. Po przebyciu choroby, Schwenckfeldt postanawia zmienić plany i wyjeżdża do Bazylei. W trakcie pobytu w Bazylei poznaje szwajcarskiego botanika i lekarza, dziekana wydziału lekarskiego w Bazylei – Kaspara Bauhin. Dzięki jego pomocy rozpoczyna studia na tejże uczelni. Jako student, pisze wiele ciekawych publikacji z zakresu farmakologii, a swoje zainteresowania uwieńcza pracą doktorską. Po uzyskaniu tytułu doktora filozofii i medycyny powraca do Gryfowa. Tu pełni funkcję lekarza miejskiego, prowadząc jednocześnie skład apteczny.

W 1591 r. przenosi się do Jeleniej Góry, obejmując stanowisko lekarza miejskiego. Zostaje również osobistym lekarzem ówczesnego właściciela uzdrowiska cieplickiego Krzysztofa Schaffgotscha. W r. 1597 zostaje powołany w skład koncylium leczącego właściciela zamku Książ. W niedługim czasie przenosi się jednak do Gorlitz. Umiera 9 czerwca 1609 r.

Schwenckfeldt był jednym z wybitniejszych lekarzy Dolnego Śląska. Wiedzę medyczną łączył z zamiłowaniem do nauk przyrodniczych, co było motorem do podejmowania przez niego wypraw naukowych. Celem tych wypraw była rejestracja szaty roślinnej, ze szczególnym uwzględnieniem dziko rosnącej flory innych stref klimatycznych, obecnych na tych terenach. Interesuje się światem minerałów, roślin i zwierząt. Podczas swoich wędrówek notuje trudne do odszukania gatunki i właściwie zna całą florę Karkonoszy. Owocem prowadzonych przez Kaspara badań naukowych była wydana w 1600 r praca pt. „Katalog drzew i minerałów śląskich.” Tematyką fauny natomiast zajął się w pracy pt.: „Miejsca występowania śląskich czworonogów, płazów, ptaków, ryb i owadów, opis anatomiczny i sposób życia.”

Podczas licznych wędrówek naukowych, Schewnckfeldt interesuje się również zabytkami. Jako pierwszy zwrócił uwagę na fragment hymnu św. Ambrożego Te Deum laudamus, wyrytego na belce znajdującej się nad ołtarzem głównym kościoła parafialnego w Jeleniej Górze, w który wkomponowana została data 1108 jako rok powstania Jeleniej Góry. Powojenne badania historyczne potwierdziły przypuszczenia Schwenckfeldta. Dziś Schwenckfeldt nazywany jest Pliniuszem Śląska, dzięki wielkiemu dorobkowi, jaki wniósł w dziedzinie kodyfikacji szaty roślinnej, fauny i minerałów występujących na Śląsku.

Paciorkowska Agnieszka
Bibliografia:
Opracowana na podstawie:

  • M. Malerek, Karkonosze, Piechowice 2000;
  • Adolf Andrejew, Kasper Schwenckfeldt – renesansowy badacz przyrody Karkonoskiej, w: Rocznik Jeleniogórski, t. XIX, r. 1981;
  • Adolf Andrejew, Dorobek naukowy Kaspra Schwenckfelda na tle śląskiej kultury renesansowej, w: Rocznik Jeleniogórski, t. XXX, r. 1998;
  • T. Steć, W. Walczak, Karkonosze. Monografia krajoznawcza, Warszawa 1962.

Dodaj komentarz