Otwarcie „Szlaku Walońskiego”
9 maja 2010 r. pod Lipą Sądową o godz. 12.00 w Szklarskiej Porębie Dolnej nastąpi uroczyste otwarcie „Szlaku Walońskiego”, a następnie w Chacie Izerskiej prezentacja książki „Walonowie u Ducha Gór. Podziemne skarby Karkonoszy i Gór Izerskich”, której autorem jest Przemysław Wiater
Walonami nazywano w Karkonoszach i Górach Izerskich: „…wszelkich cudzoziemskich Wenecjan, Florentyńczyków lub innych Walonów, którzy jako ludzie gór, poszukiwacze kamieni czy też biegli w szkle przeszukiwali góry.” Ich “stolicą” była Stara Wieś Szklarska – dziś Szklarska Poręba Dolna. Ta najstarsza część miasta położona w malowniczej dolinie nad Szklarskim Potokiem powstała na przełomie XIII i XIV w. i związana była z walońskimi poszukiwaniami oraz hutnictwem szkła. Walonowie wskazywali hutnikom miejscowe złoża kwarcu. Najstarsza huta szkła wymieniona jest w dokumencie 7 lipca 1366 r. jako „od dawna już znajdująca się w Szklarskiej Porębie”, a ulokowana była obok skrzyżowania ul. Piastowskiej z Wiejską. Z czasem powstała osada z kaplicą na Orlej Skale, w której znajdował się cudowny obraz Matki Boskiej. Poniżej wyrosła „Lipa Sądowa”- miejsce, gdzie wójt stanowił lokalne prawo.
Szczególne znaczenie miał Chybotek – granitowy, dający się rozkołysać głaz, który według legend miał zamykać dostęp do ukrytych skarbów. Walonowie odnaleźli przypominający złoto piryt wydobywany ze sztolni na Czarnym Grzbiecie. Niedaleko wodospadu Szklarka Walonowie odkryli złoża dymnego kwarcu, w dolinie Kamiennej złoto, ametysty i granaty, a w potokach Gór Izerskich nawet perły. Dziś w Szklarskiej Porębie Dolnej podtrzymywane są walońskie tradycje. Miejscowa piekarnia piecze waloński chleb,w sklepie można kupić naturalnie warzone „Piwo walońskie”, a w okolicznych pensjonatach usłyszeć walońskie legendy i opowieści. Opodal w Muzeum Ziemi można nabyć kamienie szlachetne z Karkonoszy i Gór Izerskich, w Starej Chacie Walońskiej usłyszeć walońskie dzieje, a w Leśnej Hucie przypatrzyć się powstawaniu szkła.
W nawiązaniu do tradycji Stowarzyszenie „Zdolna Dolna”, które grupuje mieszkańców i sympatyków Szklarskiej Poręby Dolnej stworzyło niezwykły, jedyny taki „Szlak Waloński”. Przy jego realizacji zaangażowane były Karkonoski Park Narodowy, Muzeum Karkonoskie, Nadleśnictwo Szklarska Poręba, Oddział PTTK Sudety Zachodnie, Stowarzyszenie Cyklistów „Szklarska Poręba na Dwóch Kółkach”, Sudeckie Bractwo Walońskie, Towarzystwo Izerskie, Urząd Miasta Szklarska Poręba, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Szlak prowadzi ze Szklarskiej Poręby Dolnej spod kościoła cmentarnego p.w. Matki Boskiej Różańcowej (tutaj też dogodne parkingi dla samochodów), obok Lipy Sądowej, koło miejsca lokalizacji najstarszej huty szkła, doliną Kamieńczyka, przez wodospad Szklarki, Starą Chatę Walońską, Muzeum Ziemi, Muzeum Wlastimila Hofmana, Złoty Widok, Grób Karkonosza, Chybotek z powrotem do Szklarskiej Poręby Dolnej. Jest to trasa łatwa, dostępna dla wszystkich turystów niezależnie od wieku i stopnia przygotowania, bogato ilustrowana tablicami z opisami ciekawszych miejsc szlaku, oznaczona jako ścieżka dydaktyczna kolorem czerwonym. „Szlak Waloński” został opisany na mapach i w niewielkim przewodniku z dołączonym szkicem sytuacyjnym, który jest dostępny w Referacie Promocji Miasta w centrum Szklarskiej Poręby przy ul. Jedności Narodowej 1 A.