Trzcińsko-Kamienna Góra

Trzcińsko-schronisko PTTK „Szwajcarka”-Wołek-Skalnik-schronisko PTTK „Czartak”-Pisarzowice-Kamienna Góra

Szlak niebieski – 2N. Czas przejścia 9 godz. GOT 47 pkt.

Wędrówkę odcinkiem Międzynarodowego Górskiego Szlaku Przyjaźni Eisenach – Budapeszt (znakom niebieskim towarzyszą na tym szlaku dodatkowe oznaczenia) rozpoczynamy od stacji PKP Trzcińsko. Przechodząca tu linia kolejowa łączy Jelenią Górę przez Marciszów i Wałbrzych z Wrocławiem. Szlakiem niebieskim (w drugą stronę prowadzi on w Góry Kaczawskie) wraz ze znakami żółtymi (trasa 7Ż do schroniska „Szwajcarka”) idziemy od stacji kolejowej na wschód, łagodnie obniżającą się drogą. Nie dochodząc do kościoła skręcamy w prawo, w drugą z mijanych dróg. Po chwili kierujemy się w lewo. Z prawej strony cały czas mamy ładny widok na stożek Sokolika (642 m) z doskonale widocznymi na szczycie skałami Bliźniaków. Na zachodnim stoku dwie turnie: wyżej położona to Sukiennice, niżej – Krzywa Turnia.

Droga niebawem doprowadza do mostu na Bobrze. Oba szlaki skręcają w prawo na most. Po drugiej stronie rzeki rozwidlenie szlaków. Trasa 7Ż skręca w lewo, wiodąc do „Szwajcarki” łatwiejszą drogą (40 min). My za znakami niebieskimi idziemy w prawo, a po chwili w lewo, przez łąkę do skraju lasu. Tu skręcamy w prawo, w wyraźną ścieżkę, która zagłębia się w las. Skręcamy w lewo i rozpoczynamy strome podejście (tu niezbyt wyraźną już ścieżką); na odcinku tym należy uważać na znaki. Szlak zmienia kierunek, skręcając łukiem w lewo.

Po 10-15 min dość uciążliwego podejścia dochodzimy do szerokiej szutrowej drogi, którą kierujemy się w lewo. Bezwidokowa, ale z ładnym drzewostanem, śródleśna droga łagodnie wznosząc się trawersuje zbocze Sokolika. Na rozwidleniu dróg w prawo. Po kilkunastu minutach marszu drogą podchodzimy pod Husyckie Skały. Po lewej zostawiamy skalne urwisko i podchodzimy na Przełączkę (520 m) – niewielkie siodełko między Krzyżną Górą (654 m) a Sokolikiem (642 m).

Tu X 12C, 3Z, 2N szlak 12C prowadzi na Sokolik (25 min), 3Z do Wojanowa (PKP – 1.15 godz,). Skręcamy w lewo za znakami trzech szlaków (niebieski, czerwony i zielony), podchodzimy pod Husyckie Skały. Ich wierzchołek znajduje się nieco w lewo od szlaku. Z niego ładny, choć ograniczony widok na Sokolik. Z prawej dołącza szlak 11S (na Krzyżną Górę – 15 min). Cztery biegnące wspólnie szlaki sprowadzają w kilka minut do schroniska PTTK „Szwajcarka”. Od stacji PKP Trzcińsko – 1 godz.

Przy schronisku ważny węzeł szlaków turystycznych – X 11S, 12C, 3Z i 2N. Nieco poniżej – drugi: X 2N, 3Z i 7Ż.

Od schroniska schodzimy nieco na siodełko, gdzie drogowskazy. Tu skręcamy w lewo. W zejściu przez łąkę towarzyszą nam znaki zielone i żółte. Po chwili dochodzimy do drogi i skręcamy w prawo. Szlak 7Ż skręca w lewo do Trzcińska. Idziemy za znakami niebieskimi i zielonymi krótko przez las. Droga wyprowadza nas na rozległą łąkę. Na jej przeciwległym krańcu warto obejrzeć się dla niebanalnego widoku na Sokolik; dobrze są stąd widoczne urwiste ścianki szczytowych skałek Bliźniaków. Na ich tle, nieco niżej, dobrze widać ładną, wyodrębniającą się turniczkę – Sokolą Lalkę. Po przejściu przez łąkę szlaki 2N i 3Z osiągają Przełęcz Karpnicką (470 m), gdzie przekraczają (w prawo w skos) szosę Karpniki – Janowice Wielkie. Do tego miejsca od schroniska – 10 min. Na przełęczy parking, który pozostawiamy po lewej stronie, zagłębiając się w las. Idziemy leśną drogą za znakami szlaków 2N i 3Z. Dość szeroka, łagodnie wznosząca się droga podchodzi do Rozdroża pod Jańską Górą (550 m).

Ostatni odcinek tego podejścia biegnie utwardzoną drogą, z której w prawo ograniczone widoki na Karkonosze, zaś wstecz – na Góry Sokole. Tuż przed skrętem drogi, na wprost, pojawia się ładna samotna skałka Rygiel, należąca do grupy zwanej Fajką. Na Rozdrożu utwardzona droga wraz ze szlakiem 3Z skręca w lewo, my za znakami niebieskimi schodzimy z drogi w prawo, na szeroką śródleśną ścieżkę. Do tego miejsca od schroniska „Szwajcarka” – 45 min. Podchodząc nieco stromo w kierunku wschodnim niebawem dochodzimy do miejsca, z którego w lewo odbiega szlak dojściowy do skałki Fajka .

Powrót do szlaku tą samą ścieżką. Kontynuujemy marsz, łagodnie podchodząc przez las. W prześwitach leśnych ograniczone widoki (po prawej) na Karkonosze. Po 20 min od Rozdroża X 2N, 10S. Szlak 10S w prawo sprowadza w pobliże Strużnickich Skał (5 min) i dalej do Strużnicy (schronisko PTSM „Sokolik”) – 35 – 40 min). My idziemy dalej prosto za znakami niebieskimi, którym towarzyszy szlak 10S. Podejście staje się nieco strome, a szeroka uprzednio droga zwęża się i skręcając szerokim łukiem w lewo zmienia kierunek na północny.

Po 20-25 min marszu od połączenia szlaków wąska, podchodząca przez las ścieżka doprowadza nas do rozwidlenia tras. Szlak 10S odchodzi w lewo, wiodąc na szczyt Starościńskich Skał – 5 min (warto zboczyć z niebieskiego szlaku, by zwiedzić tę malowniczą grupę skalną).

Od rozwidlenia szlaków znaki niebieskie prowadzą nas prosto w górę przez las. Niebawem ścieżka obniża się dość stromo i wyprowadza na rozległą porębę. Szlak przecina drogę (można, idąc nią w lewo, powrócić do Rozdroża pod Jańską Górą). Schodzimy przez otwarty teren w kierunku widocznej w dole skały Piec. Przekraczamy strumyk i wychodzimy na drogę. Skręcamy w lewo i po chwili dochodzimy do wspomnianej skały. Znaki niebieskie prowadzą dalej prosto, sprowadzając w dolinę Janówki. Tu, na drodze biegnącej dnem doliny – X 2N, 8Ż; szlak 8Ż w prawo wiedzie na Wołek – 1.15 godz., a w lewo w niespełna godzinę sprowadza do Janowic Wielkich. Nieco wyżej od skrzyżowania szlaków znajduje się (z prawej strony) jedna z ciekawszych skałek Rudaw Janowickich – Skalny Most. Szlak 2N przecina drogę i przekracza potok Janówkę.

Stromym podejściem po 15-20 min osiągamy spłaszczenie na Grzbiecie Zamkowym. Tu X 2N, 13S. Miejsce skrzyżowania szlaków nosi nazwę Głaziska Janowickie (646 m). W bezpośredniej bliskości znajdują się Skalne Bramy – grupa 6 skałek. Nazwa Głaziska w zasadzie odnosi się do dwu skałek (16 i 5 m wysokości) znajdujących się nieco na zachód od węzła szlaków. W lewo odchodzi szlak 13S, wiodąc do zamku Bolczów (około 10 min). My za znakami niebieskimi idziemy pod górę, trawersując północne zbocze Miedzianych Skał (741 m) – kulminacji Grzbietu Janowickiego. Po niespełna półgodzinnym podejściu osiągamy słabo zaznaczoną przełączkę (715 m), oddzielającą Grzbiet Janowicki od Wołka (878 m) leżącego w głównym grzbiecie Rudaw Janowickich. Tu drogą z prawej dochodzi szlak 8Ż z Janowic Wielkich. Droga w lewo prowadzi do Mniszkowa – wsi w dolinie Miedzianego Potoku. Od X 2N, 8Ż połączone szlaki wiodą nas pod górę. Po 10-12 min podejścia wychodzimy z lasu na Krzyżową Halę . Podchodząc w górę łąką, łukiem zmieniamy kierunek na południowy. Następnie wspinamy się przez las, po 25 min osiągając szczyt Wołka (878 m).

Połączone szlaki 2N i 8Ż dalej kierują się na południe, schodząc ze szczytu dość stromą, kamienistą ścieżką. Po 5 min rozwidlenia szlaków – trasa 8Ż odchodzi w lewo, na Wielką Kopę (nieco ponad 1 godz.) i dalej przez Raszów do Kamiennej Góry (3 godz.). Szlak 2N obniża się do drogi, którą trawersujemy zachodnie zbocza Dziczej Góry (891 m) i Bielca (870 m). Po 40-45 min marszu droga osiąga obniżenie w głównym grzbiecie Rudaw Janowickich – Przełęcz Rudawską (740 m). Po wyjściu z lasu otwiera się widok na Wielką Kopę i widoczne w dali Góry Wałbrzyskie. Na przełęczy skrzyżowanie dróg i X 2N, 10S. Szlak 10S sprowadza do Strużnicy (schronisko PTSM „Sokolik” – około 1 godz.). Drogą w lewo można dojść (bez znaków) do Grzędzin i do schroniska PTTK „Czartak” z pominięciem szczytu Skalnika (35 – 40 min).

Niebieskie znaki krótko prowadzą wprost, płasko biegnącą ścieżką (uwaga – teren podmokły). Po kilku minutach dochodzimy pod wypiętrzoną kopułę szczytową Skalnika. Nie zmieniając zasadniczo kierunku zaczynamy stromo podchodzić przez las. Po 25-30 min monotonnego podejścia osiągamy spłaszczenie wierzchowinowe, gdzie ścieżka staje się łagodna, a nawet prowadzi płasko. Bezwidokowa ścieżka doprowadza nas niebawem do węzła szlaków na Skalniku. Od Wołka 1.30 godz. Tu X 1C, 2N, 6Z, 7Ż.

Ze szczytu Skalnika razem ze szlakiem 6Z schodzimy ścieżką przez las. Uwaga na znaki! Po kilku minutach skręcamy w wyraźną, kamienistą przecinkę i podążamy nią stromo w dół. Po 20-25 min od szczytu (węzła szlaków) dochodzimy do gospodarstwa we wsi Czarnów. Za stodołą z cegły skręcamy w prawo i drogą między opłotkami dochodzimy po chwili do schroniska „Czartak”. Od węzła szlaków na Skalniku – 30 min, z Przełęczy Rudawskiej – 1.15 godz., z Wołka – 2 godz.

Przy schronisku X 2N, 6Z. W kierunku przeciwnym do opisywanego szlakiem 2N na Skalnik 45 min (razem z trasą 6Z), na Wołek ponad 2 godz., do schroniska PTTK „Szwajcarka” – ponad 3 godz. Szlak 6Z ze Skalnika sprowadza do Kowar (2 godz.), a w kierunku przeciwnym wiedzie na Wielką Kopę (2.15 godz.) i dalej do Marciszowa (5 godz.). Krótsza trasa do Kowar (bez znaków, z pominięciem szczytu Skalnika) prowadzi na Przełęcz pod Bobrzakiem, do Starego Traktu Kamiennogórskiego , a następnie nim w prawo, do połączenia ze szlakiem 6Z schodzącym ze Skalnika do Kowar – od schroniska niespełna 1 godz. Nieco poniżej schroniska X 2N, 9S. Szlak 9S w lewo sprowadza do Pisarzowic (niespełna 1 godz.), w prawo do Leszczyńca (1 godz.).

Od schroniska szlak 2N schodzi ku zabudowaniom Czarnowa. Po chwili X 2N, 9S. Oba szlaki krótko prowadzą w dół, a następnie podchodzą nieco stromo na przeciwległy stok. Po 20 min marszu od schroniska dochodzimy do Starego Traktu Kamiennogórskiego. Tu X 2N, 9S, 1C. W prawo szlak 1C doprowadza do X 1C, 7Ż. Szlak 7Ż prowadzi na Przełęcz Kowarską (1.10 godz.).

W miejscu połączenia szlaków 2N, 9S, 1C ładny widok na Skalnik, Wielką Kopę, Góry Wałbrzyskie. Przed nami Wilkowyja. Trzy szlaki krótko prowadzą razem Starym Traktem, który niebawem zbacza w lewo, schodząc w dolinę Żywicy do Pisarzowic. My idziemy dalej prosto. Po chwili szlak 9S odłącza się w prawo do Leszczyńca. (30 min). Szlaki 1C i 2N nie zmieniając kierunku podchodzą na północny stok Wilkowyi (775 m). Pozostawiając zalesiony wierzchołek góry po prawej, schodzimy krótko na bezleśne siodełko między Wilkowyją a Bukową (751 m). Od połączenia ze szlakiem 1C 25 min.

Z Przełęczy pod Wilkowyją (724 m) roztacza się ładny widok na Grzbiet Lasocki (po prawej, nieco z tyłu), Góry Krucze i Wzgórza Bramy Lubawskiej. Spoglądając w lewo wstecz widzimy grzbiet główny Rudaw Janowickich. Na przełęczy rozwidlenie szlaków – trasa 1C prowadzi w prawo do Szarocina (40 min). My za znakami niebieskimi kierujemy się w lewo. Schodzimy zalesionym stokiem Jaworowej (760 m) w dolinę Żywicy. Ścieżka, miejscami pozarastana (uwaga na znaki), po 2025 min sprowadza nas na łąkę. Idziemy nią prosto do drogi – ponownie jesteśmy na Starym Trakcie Kamiennogórskim. Skręcamy w prawo – tu X 2N, 9S. Asfaltową drogą za znakami obu szlaków dochodzimy do Pisarzowic. Z lewej dołącza droga Pisarzowice – Rędziny (nią do schroniska PTSM „Dolomit” – 4 km). Niebawem po prawej mijamy godny zwiedzenia kościół w Pisarzowicach. Jeszcze kilka minut marszu i dochodzimy do centrum wsi. Tu przystanek PKS (połączenie z Kamienną Górą), sklep spożywczy; dotąd od Przełęczy pod Wilkowyją – 4045 min.

Uwaga – oba szlaki tuż po przejściu pod wiaduktem skręcają z drogi w lewo na ścieżkę biegnącą poniżej nasypu kolejowego. Nią po 10-15 min dochodzimy do stacji PKP Pisarzowice, położonej na linii kolejowej Kamienna Góra – Kowary. Od schroniska „Czartak” – 1.30 godz. Tu kończy się szlak 9S.

Szlak 2N prowadzi nas dalej prosto wzdłuż torów aż do przejazdu kolejowego. Tu skręcamy w lewo, przekraczamy tory kolejowe i przechodzimy obok Zakładów Przemiału Dolomitów. Marmur dolomityczny, dobywany na stoku Bielca w Rędzinach, jest tu mielony na mączkę, która stanowi surowiec dla przemysłu chemicznego. Tuż za zakładem szlak skręca w prawo, w polną drogę. Idziemy przez pola, mając po prawej rozległy widok na Wzgórza Bramy Lubawskiej i widoczne w dali Góry Krucze. Łagodnie podchodzimy na słabo zaznaczone wzniesienie (533 m). Z kulminacji tej po lewej stronie roztacza się widok na wieś Raszów u podnóża Wielkiej Kopy. W prawo od jej masywu Góry Lisie (666 m) należące już do pasma Wzgórz Bramy Lubawskiej, które oddzielają Kotlinę Kamiennogórską od Obniżenia Marciszowa. Łagodnie schodząc osiągamy słabo tu zaznaczającą się dolinę Bystrka. Dochodzimy do drogi asfaltowej prowadzącej do Raszowa. Tu kierujemy się w lewo na most, a za nim od razu w prawo. Polną drogą wznosimy się teraz w kierunku zalesionego niewielkiego wzgórza i osiągamy skraj lasu. Szlak wiedzie krótko przez las i wyprowadza na odkryty teren. Przed nami panorama Kamiennej Góry. Na skrzyżowaniu dróg idziemy prosto, pozostawiając po lewej drugą niewielką kulminację. Jeszcze kilka minut marszu i dochodzimy do ul. Jedwabnej w Kamiennej Górze. Przechodzimy obok Zakładów Jedwabniczych „Floreta”. Na skrzyżowaniu ulic z lewej dołącza szlak 8Ż z Raszowa. Idąc prosto przekraczamy tory kolejowe i dochodzimy do ul. Jeleniogórskiej (droga wylotowa w kierunku Kowar). Tu skręcamy w lewo. Po 400 m znaki niebieskie i żółte doprowadzają do stacji PKP i dworca PKS w Kamiennej Górze. Z Pisarzowic – 1.15 godz., od schroniska „Czartak” – 2.45 godz. Węzeł szlaków znajduje się na wprost stacji kolejowej.

Szlaki żółty i niebieski prowadzą dalej przez miasto. Niebieski przechodzi przez centrum Kamiennej Góry i prowadzi na Chełmiec w Górach Wałbrzyskich (5 godz.), żółty wiedzie przez Kotlinę Kamiennogórską do Krzeszowa (2.15 godz.) i dalej do Chełmska Śląskiego (5 godz.).

Czasy przejść w kierunku przeciwnym: z Kamiennej Góry do Pisarzowic – 1.15 godz., do schroniska PTTK „Czartak” – 3.15 godz., na Stolnik – 4 godz., na Wołek – 530 godz., do schroniska PTTK „Szwajcarka” – 7 godz., do Trzcińska PKP – 7.50 godz. GOT 36 pkt.

Źródło: Bohdan W. Szarek „Rudawy Janowickie”, 1990