Chojnik

Chojnik

Zalesiona granitowa kulminacja (627 m), nie opodal Sobieszowa, na Pogórzu Karkonoszy, stanowiąca enklawę Karkonoskiego Parku Narodowego. Rezerwat przyrody utworzono tu już w roku 1953, a więc 6 lat wcześniej niż powstał KPN. Chojnik jest miejscem często odwiedzanym; szczególną atrakcję stanowią ruiny średniowiecznej warowni, wieńczące szczyt wzgórza.

Nad niedostępnym granitowym urwiskiem już w XIII wieku istniał dwór myśliwski. Wiatach 1353-64 książę świdnicko-jaworski Bolko II wzniósł tu zamek obronny. Budowla wzniesiona została na planie wydłużonego czworoboku. Od strony południowo-wschodniej dziedziniec zamykała okrągła wieża, naprzeciw niej stanął budynek mieszkalny.

W roku 1364 Bolko II oddał zamek pod zastaw Thimo VIII von Colitzowi, ten zaś 23 kwietnia 1364 roku odprzedał nabyte prawa do dzierżawy Chojnika Karolowi IV za 2500 kup groszy.

Wdowa po księciu świdnicko-jaworskim Bolku II księżna Agnieszka w 1368 roku sprzedała zamek na Chojniku rycerzowi Gotsche Schoffowi z Kamienicy. Nowy właściciel jeszcze w tym samym roku ufundował kaplicę zamkową, którą zbudowano w formie gotyckiego wykusza nad bramą. Schaffgotschowie rozbudowywali zamek w kierunku północno-wschodnim. W XV i XVI wieku otoczono murem dolny dziedziniec, wzniesiono wieżę więzienną oraz pomieszczenia dla załogi. Z tego okresu pochodzi ustawiony na dziedzińcu kamienny pręgierz. Później zbudowano jeszcze jeden dziedziniec, na którym usytuowano stajnie.

Z XVI wieku pochodzi stojąca od północy basteja. Już wówczas przystosowano mury zamkowe do ustawienia artylerii oraz przydano im – charakterystyczną w sylwecie zamku – attykę.

Około roku 1648, pod koniec wojny trzydziestoletniej zamek pospiesznie ufortyfikowano. W dniu 31 sierpnia 1675 roku nigdy nie zdobytą twierdzę zniszczył pożar, wywołany uderzeniem pioruna. Zamek, odtąd opuszczony przez Schaffgotschów – choć nadal pozostawał ich własnością – popadł w ruinę.

Obiekt ten bardzo wcześnie stał się celem wycieczek i do dziś stanowi najczęściej odwiedzaną atrakcję turystyczną Kotliny Jeleniogórskiej. Obecnie pieczę nad zabytkową ruiną zamku sprawuje Zarząd Oddziału PTTK „Sudety Zachodnie”, prowadząc m.in. prace konserwatorskie i rewaloryzacyjne. W ramach tych robót odtworzono już kuchnię zamkową na środkowym dziedzińcu. Funkcję zamkowego przewodnika sprawuje od lat p. Jerzy Czajka.

Zwiedzający obiekt mogą też wysłuchać objaśnień odtwarzanych z magnetofonu, które zapoznają z historią zamku i związanymi z nim legendami. Atrakcyjny punkt programu zwiedzania tego obiektu stanowi m.in. wyjście na wieżę zamkową. Ze znajdującej się na niej platformy, na którą wiedzie 79 krętych kamiennych schodów, roztacza się rozległy widok na Karkonosze i Kotlinę Jeleniogórską.

W roku 1860 w północnej bastei utworzono schronisko turystyczne mieszczące się w pseudogotyckich komnatach. Schronisko „Na Zamku Chojnik” stanowi własność PTTK i ma status obiektu turystyki kwalifikowanej. Posiada 24 miejsca noclegowe i 80 miejsc gastronomicznych.

Przed zamkiem węzeł szlaków – X 15C, 11S, 10Ż. Nieco poniżej, przez Przełęcz Żarską, przechodzi szlak 20Z. Przez teren rezerwatu poprowadzono tzw. dydaktyczną ścieżkę przyrodniczą, która rozpoczyna się przy węźle szlaków w Sobieszowie.

Źródło: Bohdan W. Szarek „Kotlina Jeleniogórska”