Ciechanowice

Ciechanowice

Wieś położona w górnej części przełomowej doliny Bobru, na wysokości 400-450 m, u podnóża Gór Ołowianych.

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1203. Henryk Brodaty nadał wówczas 500 włók ziemi w paśmie leśnym Chalme (Chełmsko) klasztorowi w Lubiążu. Wieś, założona przez cystersów, początkowo nosiła nazwę villa Rudolfi (wieś Rudolfa), później Rudelsdorf.

W 1278 roku posiadłość tę nadano rycerzowi Albertowi von Hayn. Majątek wielkości 10 włók ziemi czynił z Hayna wasala klasztoru. Jeszcze przez dwa stulecia przeor z Lubiąża, jako suweren tych ziem, potwierdzał akt sprzedaży Ciechanowic przy każdej zmianie właściciela.

W początkach XV w. posiadłość związana była ze starym rodem Gzirnausów, dopiero pod koniec tego stulecia przeszła w ręce Reichenbachów. W roku 1618 jako właściciel Ciechanowic wymieniany jest Heinrich von Reichenbach. W 1630 roku posiadłość przechodzi jako dziedzictwo na własność Georga von Poisnitz. Od roku 1660 gospodarzy w Ciechanowicach stary i możny ród Schweinitzów (Świnków).

Rozwój miejscowości wiązał się ściśle z istniejącymi tu w XVI i XVII w. kopalniami miedzi, ołowiu i srebra. Do dziś zachowały się ślady dawnych wyrobisk, pieców hutniczych. W roku 1754, gdy Ciechanowice należały do Fryderyka von Schweinitza, król Fryderyk II nadał im prawa miejskie.

Miejscowość jednak utraciła je niebawem, gdy upadło górnictwo rud. W roku 1763 majątek przeszedł w ręce Ferdynanda Seher und Thoss, a następnie drogą dziedzictwa stał się własnością jego córki, zamężnej z Bernardem von Pritwitz. Rodzina Pritwitzów gospodarzyła tu do lat siedemdziesiątych XIX w. Później Ciechanowice, stale tracąc na znaczeniu, przechodziły w ręce różnych właścicieli.

Pałac w Ciechanowicach – obecnie siedziba szkoły – pierwotnie był renesansowym zamkiem otoczonym fosą, przez którą przerzucono kamienny most. W początkach XVIII w. zamek wodny gruntownie przebudowano. Kolejnej rozbudowy dokonał Fryderyk Bernard von Pritwitz w roku 1846. Zgodnie z panującą wówczas modą założył tu park krajobrazowy.

Pałac jest budowlą jednopiętrową, blokową, kryty dachem dwuspadowym z facjatą w osi głównej. Od pn.-zach. oszklona weranda. Siedmioosiowa fasada główna ozdobiona jest pilastrami kompozytowymi. Zachował się portal ozdobny z I poł. XVIII w. wspierający balkon o fantazyjnej linii. Okna w obramowaniach z piaskowca. Boczne elewacje 4-osiowe, zaś tylną zdobią płaskie lizeny w narożach. We wnętrzu zachowały się stiukowe sklepienia, plafony fasetowe, boazerie. Powstały w I poł. XIXw. park krajobrazowy założony był na rzucie trójkąta. Otaczał go kamienny mur wsparty na cokołach, z których kilka zachowało się. Fosę i pobliski staw włączono,do zespołu ogrodu paradnego. Po II wojnie światowej pałac mieścił sierociniec. Z uwagi na bezpieczeństwo dzieci staw i fosę zasypano oraz rozebrano kamienny most. Z dawnego parku pałacowego pozostały skupiska ciekawej roślinności, kępy drzew, a wśród nich: stare buki, lipy drobnolistne, jodły (zielona i olbrzymia), sosna, limba. Grupa lip jest pozostałością dawnej alei biegnącej groblą fosy.

Drugim interesującym zabytkiem Ciechanowic jest kościół parafialny pod wezwaniem Św. Augustyna. W obecnej formie istnieje od 1577 r. Wcześniejsza budowla wzmiankowana była już w roku 1335. Przy wznoszeniu obecnej świątyni musiano wykorzystać fragmenty wcześniejszego kościoła, skoro we wnętrzu zachował się gotycki wspornik z XIV w. i zwornik żebrowania stropu. Cennym zabytkiem wyposażenia wnętrza jest czterostrefowy ołtarz manierystyczny z 1600 roku i chrzcielnica piaskowcowa (manieryzm naśladujący renesans) z płaskorzeźbami scen biblijnych. Polichromowana ambona z postaciami proroków pochodzi z roku 1603. Barokowa rzeźba postaci św. Jana Nepomucena datowana jest na rok 1720. Z okresu budowy kościoła (1577 r.) zachowały się renesansowe empory i polichromowany strop nad prezbiterium. Pod amboną płyta nagrobna z 1553 r. Za prezbiterium mieści się małe mauzoleum, głównie rodziny Reichenbachów. Odnajdziemy w nim dwa manierystyczne epitafia: Henryka von Reichenbacha i rycerza z tego rodu. Są tu ponadto płyty nagrobne Barbary von Reichenbach (z 1629 r.) i Zuzanny von Reichenbach z domu Niemitz (1622 r.) oraz pomnik nagrobny Krzysztofa von Hubergh von Furstenstein. W krypcie kościoła umieszczono liczne płyty nagrobne dawnych właścicieli Ciechanowic i członków ich rodzin.

Obecnie Ciechanowice są wsią należącą do gminy Marciszów. Leżą przy linii kolejowej Jelenia GóraWałbrzych (stacja PKP). PKS umożliwia połączenie autobusowe z Kamienną Górą.

Źródło: Bohdan W. Szarek „Rudawy Janowickie”, 1990

Dodaj komentarz