Park Krajobrazowy ”Dolina Baryczy” jest parkiem ponadregionalnym. Większość jego powierzchni jest położona w województwie dolnośląskim, w środkowym biegu rzeki Baryczy. W kierunku wschodnim, już w województwie wielkopolskim, obejmuje tereny części zlewni górnej Baryczy, sięgając do Przygodzic i Antonina. W granicach parku znajdują się najcenniejsze przyrodniczo obszary Kotliny Milicko-Odolanowskiej oraz Żmigrodzkiej, zwane potocznie doliną Baryczy. Granicami swymi obejmuje także część wzniesień Wysoczyzny Południowo-Wielkopolskiej i Wzgórz Wału Trzebnickiego.
Dolina Baryczy, zwłaszcza w górnym i środkowym biegu rzeki, wyróżnia się różnorodnością środowisk przyrodniczych. Oprócz dużych, zwartych kompleksów leśnych i licznych zadrzewień śródpolnych, najbardziej charakterystyczna jest ogromna liczba zbiorników wodnych, które najczęściej zgrupowane są w kompleksy stawowe. Z powodu braku przemysłu i słabych gleb region do dziś pozostał dość ubogi. W wielu miejscach życie toczyło się bez pośpiechu. Wolniej przebiegały procesy kulturowe, dlatego do dziś zachowało się jeszcze wiele zabytków budownictwa wiejskiego. Krajobraz, od wieków formowany ręką ludzką, w wielu zakątkach ulegał równocześnie naturalnym procesom kształtującym określone zespoły roślinne, a w ślad za nimi – ugrupowania zwierząt.
Dziś dolina Baryczy ze swymi niepowtarzalnymi walorami przyrodniczymi wyróżnia się na tle innych regionów. Stosunkowo gęsta sieć niezłych dróg, liczne, niewielkie osiedla ułatwiają dotarcie w określone miejsca; do tego celu najlepsza jest tutaj turystyka rowerowa. Dla szukających spokoju zachowały się odludne i zaciszne miejsca: niewielkie wioski, zagubione wśród sosnowych lasów, rozsiane wśród pól lub na skraju okresowo wilgotnych łąk, trudno dostępne fragmenty podmokłych lasów olszynowych. Indywidualnym turystom pobyt mogą ułatwić, nieliczne jeszcze, kwatery prywatne. Jakkolwiek poruszanie się po groblach stawów rybnych jest mocno ograniczone, to środowisko wodne można poznawać z dróg publicznych przebiegających skrajem stawów a często przecinających kompleksy stawowe, także w obrębie najbardziej atrakcyjnego dla turysty obszaru, rezerwatu ”Stawy Milickie”.
Przewodnik przedstawia zróżnicowanie przyrody poszczególnych środowisk. Najdokładniej opisano awifaunę (ugrupowania ptaków) i zespoły roślinne rezerwatów oraz dendroflorę (głównie obce gatunki drzew parków podworskich). W związku z nowymi ”Rozporządzeniami” w sprawie określenia listy gatunków roślin i zwierząt chronionych (Dz. U. nr 106, poz. 1167 oraz Dz.U. nr 130, poz. 1456 z 2001 roku), które ochroną objęło nowe gatunki, informacje o ich występowaniu będą wymagały uzupełnienia.
Przez najciekawsze, a jednocześnie ogólnodostępne miejsca prowadzą oznaczone w terenie dydaktyczne ścieżki przyrodnicze, które można wykorzystać w edukacji ekologicznej podczas zajęć terenowych z dziećmi i młodzieżą szkolną. Poznanie terenu ułatwia także sieć szlaków turystycznych. Najbardziej interesujące obszary Parku Krajobrazowego ”Dolina Baryczy” przedstawiono na kilku mapkach w skali do 1:40 000 i 1:50 000.
Autorzy serdecznie dziękują za krytyczne przejrzenie maszynopisu i cenne uwagi Pani prof. dr hab. Jadwidze Anioł-Kwiatkowskiej (rozdziały botaniczne) oraz Panu prof. dr. hab. Józefowi Witkowskiemu (rozdziały zoologiczne) z Uniwerytetu Wrocławskiego. Dziękują też Pawłowi Dolacie z Kalisza oraz członkom grupy ”Zausznik” z Przygodzie, a w szczególności pp. Waldemarowi Blaźniakowi i Robertowi Kaczmarkowi za przekazane materiały dotyczące części wielkopolskiej Parku Krajobrazowego ”Dolina Baryczy”. Dziękują ponadto dr. Kazimierzowi Kozicy za udostępnienie z własnego archiwum kopii starych map stawów. Podziękowanie należy się również Joannie Warońskiej za przejrzenie całości tekstu oraz Barbarze Snellgrove-Sadowskiej za przetłumaczenie streszczenia na język angielski.
Ewald Ranoszek, Włodzimierz Ranoszek: ”Park Krajobrazowy Dolina Baryczy. Przewodnik przyrodniczy”. Wydawnictwo Gottwald, Milicz 2004. Okładka miękka, lakierowana, format 14,5 x 20,5 cm, stron 192, liczne czarno-białe i kolorowe ilustracje i mapy, wkładka w postaci mapy przyrodniczo-turystycznej.