„Bolek Łysy Rogatka
to nicpoń i kawał gagatka.
Tu przepił coś, tu podpalił,
Wymusił, udusił, zawalił.
Lecz nudno by było bez bratka.”Tomasz Dudziak
„ Mąż umysłu gwałtownego, dla swoich i obcych srogi, w sprośnych miłostkach z nierządnicą uwikłany aż do śmierci, mowę miał tak prędką i wadliwą, że często w słuchających śmiech wzbudzał.” Jan Długosz
Bolesław Rogatka – pseudonim Łysy urodzony w latach 1220-1225, w czasach, kiedy nie notowano narodzin dzieci, bo nie wszystkie dożywały piątego roku życia.
Syn Henryka Pobożnego i Anny, czeskiej księżniczki.
Wziął ślub z anhalcką hrabiną Jadwigą miał ośmioro dzieci, owdowiał po ok. 17 latach i ponownie ożenił się z księżniczką pomorską Eufemią, która go zostawiła (a mówili, że kobiety nie miały wtedy nic do gadania…).
Po śmierci Ojca pod Legnicą w 1241r., objął w panowanie Dolny Śląsk, ziemię krakowska, połowę Wielkopolski i Ziemię Lubuską. Nie zdołał powstrzymać rozkładu swojego państwa i stracił najpierw ziemie krakowską na rzecz Konrada Mazowieckiego, później Wielkopolskę na rzecz Przemysła I i Bolesława Pobożnego. W 1247 ograniczono jego władzę z powodu rozrzutności i strat terytorialnych oraz zmuszono go do współrządów na Dolnym Śląsku z Henrykiem III. Po utarczkach za sprawą biskupa wrocławskiego Tomasza, Bolesław objął dzielnicę legnicko-głogowską, a jego brat – wrocławską.
Rogatka odstąpił pół Ziemi Lubuskiej na rzecz biskupa brandenburskiego za pomoc przeciw Henrykowi i po spaleniu kościoła w Środzie Śląskiej z mieszczanami w środku zamkniętymi, został ujęty i uwięziony przez Przemysła i Konrada. Wolność odzyskał dopiero jak odstąpił Konradowi Głogów. W 1248 roku wydal dwa przywileje na rzecz biskupstwa wrocławskiego, a w 1256 uprowadził biskupa Tomasza do Wlenia, a potem do Legnicy, gdzie więził go przez pół roku w wieży. Planował też porwać Konrada, ale ten go ubiegł i uprowadził do Głogowa (co za czasy!).
Bolesław Łysy za porwanie biskupa został uroczyście wyklęty, a nawet arcybiskup Pełka groził mu wyprawą krzyżową. Książę w ramach pokuty przed katedrą wrocławską ukorzył się przed biskupem Tomaszem i wręczył mu przywilej gwarantujący pełny immunitet dla posiadłości biskupich, a także obiecał przez 6 lat płacić grzywnę złota na budowę nowej katedry (nie ma to jak moc chrześcijaństwa w Średniowieczu).
W 1277 Bolesław porwał Henryka III i uwięził go we Wleniu.
Dzięki układom z królem czeskim Przemysławem Ottokarem otrzymał zachodni pas ziemi wrocławskiej ze Strzegomiem i Środą.
Zmarł na zmorę ówczesnych czasów – dyzenterię w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia 1278 roku.
Był człowiekiem prowadzącym burzliwy, a nawet hulaki tryb życia – nie unikał uciech doczesnych. Lubił muzykę, turnieje, kobiety i wino. Wg materiałów zebranych przez m. in. Feliksa Kiryka i Andrzeja Jureczkę przed petentami chował się w kryjówkach swojego zamku i unikał spraw państwowych.
Justyna Patrycja Werecka
Bibliografia:
- „Szkolny słownik biograficzny” pod redakcją Feliksa Kiryka i Andrzeja Jureczki
- www.skps.wroclaw.pl/limeryki.php
- www.poczet.com/rogatka.htm
Źródło: http://przewodniksudecki.w.interia.pl