Dziesięć lat województwa dolnośląskiego

Jak przez lata rozbijano i odbudowano Dolny Śląsk.
1 czerwca 1975 roku to jeden z ważniejszych momentów powojennej historii Dolnego Śląska. Po 30 latach budowania wspólnoty regionu władze postanowiły dokonać rewolucji nie tylko tu, ale i w całej Polsce. Z 17 województw (i 5 miast wydzielonych, czyli tzw. miast województw: Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań) zrobiono 49, by „dowartościować peryferyjne części kraju”, co w jakiejś mierze nawet się udało.

Stolice województw ulokowano na przykład w 20-tysięcznym Sieradzu czy w niewiele większym Ciechanowie. Dolny Śląsk podzielono na województwa: jeleniogórskie (w 1975 roku Jelenia Góra liczyła około 58 tys. mieszkańców), legnickie (Legnica – 82 tys.), wałbrzyskie (Wałbrzych – 128 tys.) i wrocławskie (Wrocław – 576 tys.).

Historyczny Dolny Śląsk, nie tylko w wyniku tej reformy, ale i kilku wcześniejszych, znalazł się aż w 7 województwach: jeleniogórskim, legnickim, leszczyńskim (pow. górowski), kaliskim (Syców, Dziadowa Kłoda, Międzybórz), opolskim(pow. namysłowski i brzeski) , wałbrzyskim, wrocławskim i zielonogórskim (Kożuchów, Szprotawa, Żagań i Żary). I żeby nie brnąć w dalszą analizę historyczno-geograficzną, warto dodać, że nigdy już w tych granicach nie został odtworzony.

Stan ten przetrwał kilkanaście lat, gdy po zmianach ustrojowych ponownie zaczęto myśleć o zmniejszeniu liczby województw. Już na początku lat 90. stało się widoczne, że odziedziczony po PRL-u aparat biurokratyczny był sztywny, nieefektywny i kosztowny. Jego wady były widoczne w porównaniu ze sprawnie działającą i osiągającą już duże sukcesy administracją samorządowych gmin.

W tej sytuacji rząd Hanny Suchockiej rozpoczął prace nad przebudową systemu administracji publicznej. Niewiele zrobiono, bo rząd upadł. Koalicja SLD-PSL zatrzymała dalsze prace nad reformą. Powrócił do niej rząd Jerzego Buzka, angażując do tego zadania człowieka, który pracował nad tym projektem już za czasów Suchockiej. Mowa oczywiście o Michale Kuleszy. Początkowo zaproponowano zmniejszenie liczby województw do 12. Liczne protesty, zwłaszcza w Opolu i Kielcach, spowodowały zwiększenie tej liczby do 16.

Dzięki reformie administracyjnej na mapie Polski pojawiło się województwo dolnośląskie o powierzchni 19 948 km kw. i liczące około 2.985.000 mieszkańców. Tworzyło je 26 powiatów ziemskich, 4 miasta na prawach powiatu i 165 gmin.

Nowy podział administracyjny zaczął obowiązywać 1 stycznia 1999 roku. Jednak pierwsze wybory do sejmików zorganizowano 11 października 1998 r. Na Dolnym Śląsku triumfował Sojusz Lewicy Demokratycznej, choć nie zdobył władzy. AWS z Unią Wolności stworzyli koalicję. Nowym regionem rządził więc 55-osobowy sejmik i zarząd województwa z marszałkiem Janem Waszkiewiczem na czele.

Sejmik z 1998 r.

  • AWS – Zbigniew Chlebowski,Jarosław Duda, Stanisław Hoffman, Witold Idczak, Zbigniew Lech, Bolesław Marciniszyn, Jerzy Matusiak, Mateusz Morawiecki, Jerzy Nalichowski, Jerzy Pokój, Krzysztof Prędki, Robert Raczyński, Marek Rostecki, Władysław Sidorowicz, Jerzy Terlecki, Jan Waszkiewicz, Andrzej Wiszniewski, Jerzy Zieliński, Stanisław Żuk.
  • Unia Wolności – Leon Kieres, Andrzej Kosiór, Sławomir Najnigier, Jacek Protasiewicz, Franciszek Połomski, Piotr Rojek, Aleksander Skorupa, Emilian Stańczyszyn, Artur Zieliński.
  • SLD – Magdalena Banaś, Maria Berny, Ryszard Bobrowski, Krystyna Boratyńska, Czesław Cyrul, Czesław Drąg, Marek Dyduch, Mirosław Eder, Stanisław Filipiuk, Henryk Gołębiewski, Stanisław Gwizda, Andrzej Kubica, Tadeusz Krzakowski, Ryszard Maraszek, Józef Medyński, Michał Pater, Janusz Pezda, Adam Pierzchała, Henryk Pierzchalski, Czesław Pogoda, Stanisław Stefanko, Jolanta Suława, Marek Szymański, Jan Wieczorek, Ryszard Zbrzyzny.
  • PSL – Jarosław Kurzawa, Zdzisław Średniawski.

10 lat województwa dolnośląskiego – czytaj na stronach 8-11 w poniedziałkowej „Polsce-Gazecie Wrocławskiej”
Arkadiusz Franas – POLSKA Gazeta Wrocławska
www.naszemiasto.pl

Dodaj komentarz