Świat zwierzęcy Kotliny Jeleniogórskiej
Świat zwierząt Kotliny Jeleniogórskiej jest uboższy od świata roślinnego. Do zamierzchłej przeszłości należą czasy, kiedy w kotlinie łowiono bobry, wydry, borsuki, można było upolować niedźwiedzia, rysia czy żbika, nie mówiąc o legendarnych na tym terenie jeleniach. Na te ostatnie polowano jeszcze w XIX wieku. W roku 1884 tylko w dobrach Tscherninów odstrzelono 209 saren i rogaczy oraz 73 jelenie. Nic dziwnego, że dziś spotkanie z zającem daje tu powód do zachwytów nad urokami przyrody, a gdy przypadkowo natkniemy się na stadko saren – co jednak zdarza się coraz częściej – doznajemy niezwykłych wprost wzruszeń.
Z ssaków możemy napotkać: jeże, krety, ryjówkę malutką, nietoperze, zające szaraki, wiewiórki, mysz polną. Rzadziej występują zwierzęta większe: jelenie, dziki, lisy oraz wspomniane sarny. O występujących na Chojniku muflonach była już mowa w artykule „Szata roślinna Kotliny Jeleniogórskiej”. W sąsiedztwie osiedli żyje prawdopodobnie tchórz oraz trudne do zaobserwowania łasice.
W efekcie fatalnego stanu czystości tutejszych rzek i strumieni, ryby w rejonie jeleniogórskim należą do rzadkości. Odławia się je z zagospodarowanych stawów. Głównie są to płoć, karaś, szczupak i oczywiście karp.
Z płazów – jeszcze przed II wojną światową w okolicy Cieplic występowała piękna salamandra plamista, dzisiaj już właściwie nie spotykana. Za to zachowała się jeszcze żaba trawna i ropucha zwyczajna.
Gady reprezentuje jaszczurka zwinka, rzadziej pokazujący się padalec i zaskroniec zwyczajny.
Z owadów warto wymienić pięknego motyla południcę admirała, którego gąsienice żerują na pokrzywach, ponadto mieniaka tęczowca. Częściej jednak możemy zaobserwować rusałkę pokrzywnika czy sadownika pawie oczko. Całkowicie wyginął piękny motyl niepylak apollo, który w odmianie śląskiej (silesianus) występował na Pogórzu Karkonoszy.
Z ptaków często spotykane są szpaki, kawki, muchołówki, dzięcioły, drozdy, gołębie, zięby, rudziki, bogatki, myszołowy, szczygły, kosy, sikorki i dzwońce. Nad strumieniami Pogórza możemy zaobserwować ruchliwego pluszcza o szarobrązowym upierzeniu, z białą plamką na piersi.
Oczywiście, znacznie dłuższa jest lista gatunków, które już zniknęły z naszego środowiska. Tym skuteczniej winniśmy chronić pozostałe jeszcze gatunki zwierząt i roślin.
W trosce o jak najszerszą ochronę środowiska przyrodniczego regionu jeleniogórskiego podjęto tu prace przygotowawcze zmierzające do utworzenia parków krajobrazowych – wielkoobszarowych jednostek ochronnych, w których ochroną prawną objęte zostaną nie tylko rzadkie zespoły roślinności, fauna i elementy przyrody nieożywionej, lecz także unikalność pejzażu. Planowany Rudawski Park Krajobrazowy swymi granicami obejmowałby m.in. wschodnie połacie Kotliny Jeleniogórskiej. Na jego terenie znajdą się również Mokradła Trzcińskie, które uległy zniszczeniu w efekcie przeprowadzonych w ich rejonie prac melioracyjnych. W granicach tego parku znajdzie się ponadto specyficzny biotop, jaki we wschodniej części Obniżenia Mysłakowickiego tworzą stawy karpnickie otoczone fragmentami starodrzewu. Rudawski Park Krajobrazowy obejmował będzie także zespoły parków przypałacowych, m.in. w Bukowcu, Karpnikach, Wojanowie. W stadium planistycznym prac przygotowawczych są prace zmierzające do utworzenia Parku Krajobrazowego Doliny Bobru, który obejmował będzie malowniczą dolinę Borowy Jar, ciągnącą się na północny zachód od Jeleniej Góry. W dalszej przyszłości proponuje się na terenie Kotliny Jeleniogórskiej utworzenie Łomnickiego Parku Krajobrazowego, który obejmowałby pasmo Wzgórz Łomnickich wraz z ich najbliższym otoczeniem.
Źródło: Bohdan W. Szarek „Kotlina Jeleniogórska”