Siedlęcin

Siedlęcin

Wieś w gminie Jeżów Sudecki, rozłożona w poprzek doliny Bobru w rozległym obniżeniu między południowo-zachodnim skłonem Gór Kaczawskich a Wysoczyzną Rybnicką, należącą do Gór Izerskich. Leży na wysokości 295-430 m.

W XIII wieku powstała tu osada założona na tzw. surowym korzeniu. Wymienia ją dokument biskupstwa wrocławskiego z roku 1305. Z Siedlęcina wywodzi się znany na Dolnym Śląsku, szeroko skoligacony ród Sedliczów (Siedliców; w późniejszej pisowni Seidlitz).

We wsi znajduje się jeden z cenniejszych zabytków średniowiecznych Ziemi Jeleniogórskiejrycerska wieża mieszkalna. Ta gotycka budowla obronna należy do nielicznych tego typu w Polsce, będąc wśród nich najlepiej zachowaną. Wzniesiono ją w XIV wieku jako strażnicę przeprawy na Bobrze. Otoczona fosą, stanowi przykład „zamku nawodnego”.

Dawniej otoczona była palisadą, a później murem obronnym z lekkim mostem zwodzonym. Podczas przeróbek na przełomie XV i XVI wieku zlikwidowano blankowania, które osłaniały ganek, oraz gotyckie wykusze. Powiększono wówczas otwory okienne. Trójkondygnacyjna dawniej wieża została podwyższona. Dobudowano też wtedy latryny wysunięte na zewnątrz muru, wsparte na kamiennych legarach.

Późniejsze prace doprowadziły do częściowego zasypania fosy i połączenia wieży z wzniesionym budynkiem mieszkalnym.

W XVIII wieku wieża pełniła funkcję spichlerza. Wzniesiona z kamienia na rzucie prostokąta budowla posiada drewniane belkowe stropy, dzielące jej wnętrze na cztery kondygnacje. Najniższa przeznaczona była na pomieszczenia gospodarcze. Na piętrze znajdowała się izba mieszkalna właściciela oraz kuchnia z kominkiem (izba czeladna). Trzecie piętro w całości zajmowało pomieszczenie reprezentacyjne, w którym zachowały się najstarsze w Polsce malowidła ścienne o tematyce świeckiej.

Freski wykonane są techniką „secco”, tzn, na suchym tynku przy użyciu barwników roślinnych. Polichromia ta pochodzi z najwcześniejszego okresu budowli. Na południowej ścianie (od lewej) widoczna jest apoteoza życia i śmierci. Życie uosabiają tu dwie pary ubrane w świeckie powłóczyste szaty, śmierć – przedstawioną niżej – symbolizuje grupa stłoczonych nagich ciał. Dalej wielka pionowa kompozycja ukazująca patrona podróżnych – św. Krzysztofa, która zda się nawiązywać do istniejącej ongiś w Siedlęcinie przeprawy na Bobrze. W prawo – dwa malowidła, skomponowane w dwu poziomych pasach. Górny, przerwany niszą okienną, przedstawia motyw związany z fundacją przez księcia świdnickiego Bolka I klasztoru cystersów w Krzeszowie.
Widać tu władcę w otoczeniu dworzan, pochód mnichów, a następnie wprowadzenie ich do klasztoru. Kompozycja w dolnym pasie prawdopodobnie nawiązuje do znanej w średniowieczu legendy o królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu oraz do rycerskiego romansu o błędnym rycerzu Iweinie. Z tą legendą są także związane sceny turniejów ukazane na zachodniej ścianie. Wszystkie te malowidła przedstawiają wysoką wartość artystyczną. Ukazane postacie są smukłe, pełne elegancji w scenach dworskich, dynamiczne w scenach turniejowych.

Freski, odzwierciedlające rycerską kulturę XIV wieku, wykonał anonimowy artysta. Nieznany jest również fundator tego dzieła. Prawdopodobnie był nim książę świdnicko-jaworski Bolko II, inicjator budowli obronnych. Jego księstwo było w ówczesnej Europie nie tylko znanym ośrodkiem gospodarczo-politycznym, lecz także i kulturalnym. Wieża rycerska w Siedlęcinie znajduje się przy Szlaku Zamków Piastowskich (3Z).

Kościół parafialny Św. Mikołaja wzmiankowany był już w 1399 roku. Obecna budowla gotycko-barokowa, orientowana, jednonawowa z dobudowaną od zachodu wieżą, została wzniesiona w początku XVI wieku. Dwuprzęsłowe prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowym. Zachowały się gotyckie portale ostrołukowe z okuciami drewnianych drzwi. Wyposażenie wnętrza świątyni jest głównie barokowe, z XVIII wieku. Na zewnątrz kościoła interesujące płyty nagrobne, wśród nich renesansowe – z początku XVI wieku – fundatora kościoła i jego małżonki.

Kościół pomocniczy wzniesiony został w latach 1780-82 jako zbór ewangelicki według projektów architekta Isemera. Jest to budowla postawiona na rzucie prostokąta. Wnętrze nakrywa sklepienie kolebkowe, wsparte na dwóch rzędach 52 filarów z rzeźbionymi głowicami. Filary podtrzymują trzy kondygnacje empor. Wyposażenie świątyni, rokokowe i klasycystyczne, pochodzi z okresu budowy lub też jest późniejsze.

We wsi sklep spożywczy, poczta i Klub Rolnika. Komunikację z Jelenią Górą zapewniają autobusy WPK (linia nr 5) i PKS oraz połączenie kolejowe.

Węzeł szlaków turystycznych i 3Z znajduje się przy moście na rzece Bóbr. Szlak żółty w kierunku pólnocno-zachodnim prowadzi doliną Bobru i dalej do Lubomierza.

źródło: Bohdan W. Szarek „Kotlina Jeleniogórska„, 1989

Dodaj komentarz