Trasa czarna – 5S
Jelenia Góra (ul. Wolności) – Skalista – Czarne (do szlaku 4Ż)
Czas przejścia 1 godz. GOT 5 pkt.
Początek szlaku znajduje się na rogu ulic Wolności i Kościuszki, w pobliżu zajezdni WPK. Za znakami idziemy ul. Kruszwicką w kierunku południowym. Na skręcie asfaltu w prawo szlak prowadzi prosto – polną drogą, wznoszącą się łagodnie. Dalej podejście jest nieco strome. Po chwili idąc płasko mijamy ostatni budynek przy ul. Kruszwickiej. Z prawej niczym nie przesłonięta panorama masywu Karkonoszy; bardziej w prawo widoczny Wysoki Kamień w Górach Izerskich (1058 m), a na jego tle zachodnia część Kotliny Jeleniogórskiej i wzgórze Chojnik (627 m).
Idziemy przez las, nie zmieniając kierunku. Szlak obniża się, przechodząc przez polankę. Następnie nieco stromo podchodzimy wąską ścieżką, trawersując zalesiony stok. Łukiem skręcamy w lewo i obniżamy się. Po wyjściu na skraj lasu skręcamy w lewo. Podchodzimy nieco stromo wzdłuż brzegu lasu. Uwaga – na jego krańcu (znak na brzozie) skręcamy w prawo pod kątem prostym i przez łąkę dochodzimy do przeciwległej ściany lasu. Dalej szlak prowadzi wąską ścieżką, która wiedzie w lewo z załomu ściany lasu. Podchodząc dość stromo zagłębiamy się w las. Po chwili ścieżka doprowadza do leśnej drogi, którą skręcamy w prawo (od początku szlaku dotąd około 20 min marszu). Idąc drogą, po chwili skręcamy w lewo i podchodzimy dość stromo.
Na rozwidleniu kierujemy się w prawo, nieco stromo w górę. Wąska ścieżka prowadzi przez las o gęstym i wysokim podszyciu. Zbliżając się do wyraźnego grzbieciku, skręcamy w prawo i dość stromo podchodzimy ku widocznym skałkom. Tuż pod skalną ścianką kierujemy się w lewo i po kilku schodkach wykutych w skale idziemy w górę. Skręcamy w lewo i wąską grzędą dochodzimy pod urwistą ścianę skalną. Stąd stopnie wykute w skale ułatwiają wyjście na szczyt Skalistej (451 m); od początku szlaku około 30 min. Spłaszczenie szczytowej skały było kiedyś wybitnym punktem widokowym. Dziś miejsce to w znacznej mierze utraciło swą atrakcyjność, osłonięte wysokimi drzewami.
Z wierzchołka Skalistej idziemy krótko skalnym grzbiecikiem w kierunku południowym. Po prawej, w prześwicie leśnym, ładny widok na Cieplice. Po kilku minutach marszu od szczytu szlak obniża się dość stromo, przechodząc ponad urwiskiem. Przed nami obwałowany zbiornik retencyjny. Wiodąca nas ścieżynka skręca łukiem w lewo. W kolejnym prześwicie widok na Staniszów. Po lewej nad wsią wzgórze Witosza (484 m), nad którym góruje Grabowiec (784 m), widoczny na tle wyniosłego szczytu Śnieżki (1602 m). Dalej zejście stokiem Skalistej jest dość strome, a nawet strome. Dopiero po kilku minutach szlak obniża się łagodnie, wiodąc lasem sosnowo-świerkowym w kierunku południowo-wschodnim.
Dochodzimy do szerokiej ścieżki, która obniża się nieco wyprowadzając nas na skraj lasu. Tu skręcamy w prawo, w prześwicie widok na Czarne. Drogą dochodzimy na skraj lasu, następnie idąc tuż nad zbiornikiem skręcamy w lewo. Na rozwidleniu drogi szlak kieruje się w prawo – po lewej stronie kamieniołom. Obniżająca się ścieżka doprowadza jeszcze bliżej krawędzi zbiornika. Ponad obwałowaniem panorama Karkonoszy i ich Pogórza. Wychodzimy na koronę obwałowania zbiornika i nie zmieniając kierunku bardzo stromo schodzimy na drugą stronę. Przed nami rozległy widok na Kowarski Grzbiet, Kowarską Przełęcz (627 m) i Rudawy Janowickie. W połowie bardzo stromego stoku – nie dochodząc widocznych w dole zabudowań – skręcamy w lewo. Idziemy wyraźną, łagodnie obniżającą się drogą do szosy Jelenia Góra – Staniszów. Po 20 min od szczytu Skalistej schodzimy na asfalt i skręcamy w prawo. Po chwili szlak kieruje się z szosy na lewo – na polną drogę biegnącą w kierunku wschodnim. Odcinek ten jest bardzo widokowy. W lewo widoczne Wzgórze Kościuszki i Wzgórze Partyzantów w Jeleniej Górze. Przed nami zabudowania Czarnego, za nimi wzniesienia Rudaw Janowickich. Bliżej, nieco w prawo, Gołębnik (459 m) i Staniszówka (439 m), należące do pasma Wzgórz Łomnickich. Doskonale widoczny jest też cały masyw Karkonoszy. Po niespełna 30 min marszu od szczytu Skalistej dochodzimy do ul. Nowej w Czarnem. Tu wschodni koniec szlaku 5S. Przechodzi tędy szlak 4Ż, który w lewo prowadzi do renesansowego dworu w Czarnem (niespełna 10 min), zaś w prawo wiedzie na szczyt Witoszy (484 m) – około 1 godz.
Czasy przejść w kierunku przeciwnym: od szlaku 4Ż w Czarnem na szczyt Skalistej – niespełna 40 min, do ul. Wolności w Jeleniej Górze – 1 godz. GOT 5 pkt.
Uwagi ogólne
- Szlaki opatrzone są kolejnymi numerami, od 1 do 25, przy czym przy numerach poszczególnych szlaków umieszczone są zawsze symbole literowe informujące o kolorze szlaku; szlaki czerwone oznaczone są symbolem „C”, niebieskie-literą „N”, żółte -„Ż”, zielone -„Z”, czarne-symbolem „S”. Tak więc np. oznaczenie „3Z” określa szlak zielony opisany w przewodniku pod numerem 3, symbol „12N” oznacza szlak niebieski opisany pod numerem 12 itd.
- Skrzyżowania szlaków oznaczone są symbolem „X”, przy czym przyjąłem zasadę umieszczania na pierwszym miejscu szlaku przychodzącego z lewej strony (zasada ta stosowana jest i przy innych rodzajach węzłów szlaków). Tak więc np. oznaczenie „X3Z,12N” zawiera dodatkową informację, że – dla turysty podążającego zgodnie z kierunkiem opisu- znaki zielone dochodzą do węzła szlaków z lewej strony.
- Osobne oznaczenia przyjąłem dla częstych w terenie sytuacji, w których szlaki nie krzyżują się, lecz łączą, prowadząc dalej wspólnie, oraz dla sytuacji, w których biegnące razem szlaki rozwidlają się, rozchodzą.
- Rozwidlenia szlaków biegnących wspólnie oznaczone są w opisach tras symbolem „V”; np. oznaczenie „V8S, 23C” wskazuje, iż szlak czarny opisany pod numerem 8 oraz biegnący z nim wspólnie czerwony szlak nr 23 rozchodzą się (przy tym pierwszy z nich kieruje się w lewo).
- Połączenie się szlaków, dalej biegnących wspólnie oznaczane jest symbolem „Y”- np. oznaczenie „Y2Ż, 4N” wskazuje, że w danym miejscu zbiegają się dwa szlaki, prowadzące dalej wspólnie, przy czym znaki żółte dołączają z lewej strony.
- Dodatkowe oznaczenia zastosowane zostały dla zobrazowania sytuacji terenowej na rozstajach więcej niż dwóch szlaków. Gdy od „wiązki” np. trzech szlaków odłącza się jeden, a pozostałe biegną nadal wspólnie – informuje o tym litera „i”; np. oznaczenie „V3Z i 5N, 2Ż” wskazuje, że szlak zielony odłącza się (w lewo) od biegnących nadal razem szlaków niebieskiego i żółtego.
- Gdy natomiast równocześnie rozchodzą się wszystkie trzy (niekiedy cztery) biegnące wspólnie szlaki, sytuacja taka sygnalizowana jest dwukropkiem; np. oznaczenie „V3Z: V5N, 2Ż” informuje, że od węzła szlaków rozchodzą się równocześnie – kolejno od lewej strony – szlak zielony, niebieski i żółty.
- Podane w opisach tras czasy przejść nie uwzględniają czasu przeznaczonego na odpoczynki czy zwiedzanie zabytków.
- Punkty do Górskiej Odznaki Turystycznej (GOT) stanowią w każdym przypadku sumę punktacji dla całej trasy. Po opisie każdej z tras podane są czasy przejść w kierunku odwrotnym i suma punktów do GOT dla przeciwnego kierunku wędrówki.
Źródło: Bohdan W. Szarek „Kotlina Jeleniogórska„, 1989